Κείμενο: Νίκος Μέντζας
Η πτώχευση του 1893
Στις 10 Δεκεμβρίου του 1893 ο Χαρίλαος Τρικούπης ανακοινώνει στην βουλή την επίσημη πτώχευση της Ελλάδος.
Οι αντικαταστάτες των Οθωμανών, Έλληνες και ξένοι τοκογλύφοι (οι μεν "εθνάρχες", οι δε μεγάλοι "φιλέλληνες") όλο το διάστημα από το ξεκίνημα του νεοσύστατου κράτους φρόντισαν να στραγγίξουν κάθε δάνειο από το εξωτερικό, άμεσα άλλα και μέσω του λαού που στέναζε κάτω από τον φορομπηχτικό ζυγό. Ο Καρολίδης γράφει: “Την εποχήν εκείνην η χώρα εσπαράσσετο υπό της φυγοδικίας και των συμμοριών τοκογλύφων, οίτινες εν συνεργασία προς τους ταμίας του κράτους και αυτούς ακόμη τους δικαστάς είχον δημιουργήσει αλληλεγγύην και κατέτρωγαν τας σάρκας του λαού. Η έκβασις των συμμοριών τούτων και η συνεργασία αυτών μετά των πολιτευομένων και κομματαρχών ήσαν οι κυριώτεροι δημιουργοί της αναρχίας, ήτις εβασίλευε καθ’ όλην την χώραν… Η ύπαιθρος χώρα ημέρα τη ημέρα ερημούτο εκ της τοκογλυφίας”.
Κατά την διάρκεια των ετών αυτών, τα έξοδα ξεπερνούσαν κατά πολύ τα έσοδα κι από τα έσοδα αυτά, τα μισά φεύγανε στα τοκοχρεολύσια και τα άλλα μισά ακολουθούσαν "μυστικές" διαδρομές προς τους μεγάλους “ευεργέτες”. Έτσι ώστε και οι μεν και οι δε να μένουν ευχαριστημένοι. Έλα όμως που το κεφάλαιο είναι αχόρταγο… Οι τράπεζες τότε φρόντιζαν να προμηθεύουν ένα συγκεκριμένο ποσό για την αποπληρωμή των τοκοχρεολυσίων, με μεγάλη παρακράτηση που έφτανε μερικές φορές και πάνω από το πενήντα τις εκατό του δανείου, αλλά και εξόφληση του υπέρογκου τόκου, που έφτανε σε διψήφια ποσοστά, στο εκατό τις εκατό του εικονικού δανείου. Δηλαδή, εκείνοι μας δάνειζαν αέρα κι εμείς τους ξεπληρώναμε - έντοκα, πάντα - χρυσάφι. Συν τοις άλλοις, ως αντάλλαγμα τα ντόπια και ξένα κοράκια εξασφάλιζαν την οικονομική εκμετάλλευση των ντόπιων μονοπωλίων. Τα χρόνια εκείνα, η αυλή μαζί με τους “ευεργέται” ξεφάντωνε πάνω στις πλάτες του ελληνικού λαού, φροντίζοντας ώστε ο τελευταίος να μην σηκώνει ποτέ κεφάλι υπό το άχθος της διαπλοκής τους και του πελατειακού κράτους που βρισκόταν στα ξεκινήματά του, που ξεπερνούσε σε όρους κυβερνητικής αυθαιρεσίας ακόμα και τον μεσαίωνα.
Το 1892, το έλλειμμα του προϋπολογισμού ξεπερνούσε τα 30 εκατομμύρια. Μέσα από μαγειρέματα και ταχυδακτυλουργικά ο ξένος μεγαλοπαράγοντας κατάφερε τελικά να μεγαλώσει ακόμη περισσότερο το ήδη τεράστιο χρέος. Έτσι μετά από αδιανόητες απαιτήσεις που προβάλανε ως όρους, (λίγο πολύ, την ολοκληρωτικό έλεγχο της οικονομίας της χώρας), ο Τρικούπης αναγκάστηκε να παραιτηθεί από την πρωθυπουργία. Τότε την υπόθεση ανέλαβε ο Γεώργιος ο Α' Γλύξμπουργκ (ο τοποτηρητής των μεγάλων δυνάμεων) και η παρέα του οδηγώντας την χώρα σε μεγαλύτερο αδιέξοδο. Τον Νοέμβρη, ο Τρικούπης αναλαμβάνει πάλι την πρωθυπουργία και μετά από απεγνωσμένες προσπάθειες, καθώς ουσιαστικά είχε βρεθεί προ τετελεσμένου, στις 10 Δεκεμβρίου ανακοινώνει την πτώχευση. Το εγκληματικό της υπόθεσης είναι ότι τα δάνεια είχαν αποπληρωθεί στο υπερδιπλάσιο εν τούτοις τα ξένα (και ντόπια) “μαγειρεία” φρόντιζαν για την καλύτερη εξυπηρέτηση των ιδίων ώστε να μη μένουν ποτέ νηστικά. Αποικία χρέους γαρ…
Το ιστορικό παρασκήνιο της απαρχής της δυναστείας των Γλύξμπουργκ και της σχέσης της με τα ξένα τοκογλυφικά συμφέροντα αναφέρει, με γλαφυρό τρόπο, ο Νίκος Μπελογιάννης στο βιβλίο "Το ξένο κεφάλαιο στην Ελλάδα":
"Τώρα θα διηγηθούμε μια μικρούλα κι ευχάριστη ιστορία , που την έχουν γράψει στις 21 Γενάρη του 1942 οι Τάιμς, η κλασική μεγαλοαστική και αριστοκρατική εφημερίδα της Αγγλίας. Την ημέρα εκείνη κυκλοφορήσανε μ' ένα παράρτημα αφιερωμένο... στην εκατονταετηρίδα της τράπεζας Χάμπρο. Εκεί βλέπεις την εξέλιξη του ασήμαντου Δανού τοκογλύφου Χάμπρο, που ξεκίνησε μ' ένα μικρό κεφάλαιο το 1839 και οργάνωσε σε λίγο μια τράπεζα που εξελίχτηκε στο σπουδαιότερο πιστωτικό - τοκογλυφικό οργανισμό του κόσμου. Από το παράρτημα, λοιπόν, αυτό πήραμε και την παρακάτω ιστοριούλα, σχεδόν άγνωστη σε όλους τους επίσημους ιστορικούς μας.
Η τράπεζα Χάμπρο, υπέροχα οργανωμένη, είχε κι έχει ένα τμήμα, που "διευκολύνει" στις δουλειές τους τους επίσημους και ανεπίσημους ξένους, που φτάνουν στην Αγγλία για σοβαρές πολιτικές, είτε οικονομικές υποθέσεις. Ειδικοί πράκτορες στην κάθε χώρα ειδοποιούν αμέσως την τράπεζα σχετικά με αυτά τα ταξίδια και μ' αυτό τον τρόπο ο Χάμπρο γνωρίστηκε αμέσως και με τους Έλληνες αντιπροσώπους, που 'χαν ταξιδέψει στο Λονδίνο για να μας φέρουν βασιλιά.
Κι όταν αυτοί μείνανε στα κρύα του λουτρού, έπειτα από την αναγκαστική άρνηση της εγγλέζικης κυβέρνησης να δώσει την συγκατάθεση της για τον Αλβέρτο, ανάλαβε να τους... διευκολύνει ο αρχιτοκογλύφος. Σε λίγο, κάποιο ωραίο πρωί, αριβάρισε στο λιμάνι του Λονδίνου ένα δανέζικο πολεμικό. Ήρθε τυχαία; Δεν πρέπει να πιστέψει κανείς. Από το πολεμικό κατέβηκε ο πρίγκιπας Γουλιέλμος της Δανίας, συμπατριώτης του Χάμπρο και σίγουρα συνεννοημένος μαζί του. Ο μέγας τοκογλύφος πήγε τότε αμέσως και βρήκε του Έλληνες αντιπροσώπους. Τους μίλησε για τα προτερήματα του συμπατριώτη του - ήταν ένα παιδαρέλι δεκαοκτώ χρονών -, τον παίνεψε μέχρι τους επτά ουρανούς, τους είπε, τους είπε - ποιός ξέρει τι τους είπε και τι τους υποσχέθηκε. όταν χωρίστηκαν, ο Χάμπρο έτριβε τα χέρια του και οι Έλληνες αντιπρόσωποι, βέβαια, δεν ήταν λιγότερο ευχαριστημένοι, γιατί ξεπλήρωσαν το καθήκον και την αποστολή τους. Βρήκαν επιτέλους βασιλιά.
Σε λίγες ημέρες ήταν Κυριακή. Ο Γουλιέλμος πήγε στην δανέζικη εκκλησία και ύστερ' από λίγα λεφτά φάνηκε κι ο Χάμπρο κουβαλώντας μαζί του τους Έλληνες αντιπροσώπους. Ο προξενητής τους εσύστησε τον υποψήφιο βασιλιά, γνωρίστηκαν, τα είπανε και η εντύπωση για τον Δανό πρίγκιπα, γράφουν οι Τάιμς, "ήτο ευνοϊκή και επιτευχθείσης της εγκρίσεως των τριών προστάτιδων δυνάμεων, κατά τον Μάρτιον του 1863, ο δεκαοκταετής Δανός πρίγκιπας ανερρίθη βασιλεύς της Ελλάδος". Και παρακάτω συνεχίζουν: "Ο Χάμπρο ουδέποτε έπαυσε ενδιαφερόμενος δια τον νέον βασιλέά και επί πολλά έτη εβοήθησεν αυτόν και την χώραν του δι' οικονομικής συνδρομής εις ευρείαν κλίμακα. Ο σύνδεσμος με την Ελλάδα διετηρήθη συνεχώς, υφίστανται δε ακόμη στενοί δεσμοί μεταξύ των εκεί κορυφαίων τραπεζιτικών ιδρυμάτων και της τραπέζης Χάμπρο".
Αν δεν σας κάνει κόπο, ξαναδιαβάστε αυτό το τελευταίο κομμάτι που μας τα λέει όλα. Ο Γουλιέλμος Γλύξμπουργκ ή Γεώργιος ο Α' ήρθε στην χώρα μας σαν προστατευόμενος του Χάμπρο κι έγινε ο σύνδεσμος του ντόπιου με το ξένο κεφάλαιο. Μάλιστα η αυλή της Δανίας ζήτησε από τις προστάτιδες δυνάμεις ν' αυξηθεί η επιχορήγηση του βασιλιά, και τότε του παραχώρησαν τριακόσιες χιλιάδες χρυσά φράγκα από τόκους του δανείου του 1833, που πλήρωνε η Ψωροκώσταινα."
Το ιστορικό παρασκήνιο της απαρχής της δυναστείας των Γλύξμπουργκ και της σχέσης της με τα ξένα τοκογλυφικά συμφέροντα αναφέρει, με γλαφυρό τρόπο, ο Νίκος Μπελογιάννης στο βιβλίο "Το ξένο κεφάλαιο στην Ελλάδα":
"Τώρα θα διηγηθούμε μια μικρούλα κι ευχάριστη ιστορία , που την έχουν γράψει στις 21 Γενάρη του 1942 οι Τάιμς, η κλασική μεγαλοαστική και αριστοκρατική εφημερίδα της Αγγλίας. Την ημέρα εκείνη κυκλοφορήσανε μ' ένα παράρτημα αφιερωμένο... στην εκατονταετηρίδα της τράπεζας Χάμπρο. Εκεί βλέπεις την εξέλιξη του ασήμαντου Δανού τοκογλύφου Χάμπρο, που ξεκίνησε μ' ένα μικρό κεφάλαιο το 1839 και οργάνωσε σε λίγο μια τράπεζα που εξελίχτηκε στο σπουδαιότερο πιστωτικό - τοκογλυφικό οργανισμό του κόσμου. Από το παράρτημα, λοιπόν, αυτό πήραμε και την παρακάτω ιστοριούλα, σχεδόν άγνωστη σε όλους τους επίσημους ιστορικούς μας.
Η τράπεζα Χάμπρο, υπέροχα οργανωμένη, είχε κι έχει ένα τμήμα, που "διευκολύνει" στις δουλειές τους τους επίσημους και ανεπίσημους ξένους, που φτάνουν στην Αγγλία για σοβαρές πολιτικές, είτε οικονομικές υποθέσεις. Ειδικοί πράκτορες στην κάθε χώρα ειδοποιούν αμέσως την τράπεζα σχετικά με αυτά τα ταξίδια και μ' αυτό τον τρόπο ο Χάμπρο γνωρίστηκε αμέσως και με τους Έλληνες αντιπροσώπους, που 'χαν ταξιδέψει στο Λονδίνο για να μας φέρουν βασιλιά.
Κι όταν αυτοί μείνανε στα κρύα του λουτρού, έπειτα από την αναγκαστική άρνηση της εγγλέζικης κυβέρνησης να δώσει την συγκατάθεση της για τον Αλβέρτο, ανάλαβε να τους... διευκολύνει ο αρχιτοκογλύφος. Σε λίγο, κάποιο ωραίο πρωί, αριβάρισε στο λιμάνι του Λονδίνου ένα δανέζικο πολεμικό. Ήρθε τυχαία; Δεν πρέπει να πιστέψει κανείς. Από το πολεμικό κατέβηκε ο πρίγκιπας Γουλιέλμος της Δανίας, συμπατριώτης του Χάμπρο και σίγουρα συνεννοημένος μαζί του. Ο μέγας τοκογλύφος πήγε τότε αμέσως και βρήκε του Έλληνες αντιπροσώπους. Τους μίλησε για τα προτερήματα του συμπατριώτη του - ήταν ένα παιδαρέλι δεκαοκτώ χρονών -, τον παίνεψε μέχρι τους επτά ουρανούς, τους είπε, τους είπε - ποιός ξέρει τι τους είπε και τι τους υποσχέθηκε. όταν χωρίστηκαν, ο Χάμπρο έτριβε τα χέρια του και οι Έλληνες αντιπρόσωποι, βέβαια, δεν ήταν λιγότερο ευχαριστημένοι, γιατί ξεπλήρωσαν το καθήκον και την αποστολή τους. Βρήκαν επιτέλους βασιλιά.
Σε λίγες ημέρες ήταν Κυριακή. Ο Γουλιέλμος πήγε στην δανέζικη εκκλησία και ύστερ' από λίγα λεφτά φάνηκε κι ο Χάμπρο κουβαλώντας μαζί του τους Έλληνες αντιπροσώπους. Ο προξενητής τους εσύστησε τον υποψήφιο βασιλιά, γνωρίστηκαν, τα είπανε και η εντύπωση για τον Δανό πρίγκιπα, γράφουν οι Τάιμς, "ήτο ευνοϊκή και επιτευχθείσης της εγκρίσεως των τριών προστάτιδων δυνάμεων, κατά τον Μάρτιον του 1863, ο δεκαοκταετής Δανός πρίγκιπας ανερρίθη βασιλεύς της Ελλάδος". Και παρακάτω συνεχίζουν: "Ο Χάμπρο ουδέποτε έπαυσε ενδιαφερόμενος δια τον νέον βασιλέά και επί πολλά έτη εβοήθησεν αυτόν και την χώραν του δι' οικονομικής συνδρομής εις ευρείαν κλίμακα. Ο σύνδεσμος με την Ελλάδα διετηρήθη συνεχώς, υφίστανται δε ακόμη στενοί δεσμοί μεταξύ των εκεί κορυφαίων τραπεζιτικών ιδρυμάτων και της τραπέζης Χάμπρο".
Αν δεν σας κάνει κόπο, ξαναδιαβάστε αυτό το τελευταίο κομμάτι που μας τα λέει όλα. Ο Γουλιέλμος Γλύξμπουργκ ή Γεώργιος ο Α' ήρθε στην χώρα μας σαν προστατευόμενος του Χάμπρο κι έγινε ο σύνδεσμος του ντόπιου με το ξένο κεφάλαιο. Μάλιστα η αυλή της Δανίας ζήτησε από τις προστάτιδες δυνάμεις ν' αυξηθεί η επιχορήγηση του βασιλιά, και τότε του παραχώρησαν τριακόσιες χιλιάδες χρυσά φράγκα από τόκους του δανείου του 1833, που πλήρωνε η Ψωροκώσταινα."
Ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 και ο ΔΟΕ
Στις 21 Νοεμβρίου 1897 η Ελλάδα μπαίνει υπό διεθνή επιτήρηση μέσω του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου, που ήταν ιδέα του αυτοκράτορα της Αυστρίας, Φραγκίσκου Κάιζερ και αποτέλεσε σωτήριο μηχανισμό …για το ξένο, και όχι μόνο, κεφάλαιο.
Ο καταδικασμένος, αψυχολόγητος και χειραγωγημένος ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 αποτέλεσε, ύστερα από την χρεωκοπία του 1893, μια από τις θρυαλλίδες που επισφράγισαν την βουλευτική φαυλοκρατία, τον εγκιβωτισμό της κοινωνίας σε μια πελατειακή αντίληψη του κράτους απέναντι στην κοινωνία και τον “θεσμό” του κομματικού πατριωτισμού. Για να κατανοηθεί το κλίμα της εποχής που οδήγησε σε αυτή την καταστροφή, αξίζει να παρατεθεί ένα περιστατικό που αναφέρει ο Δημήτριος Βικέλας:
"Οι διάδρομοι του Υπουργείου ήσαν πλήρεις εθελοντών. Ήρχοντο να καταγραφούν ως εργάται θαλάσσης…. Ο υπουργός εκάθητο, περικυκλωμένος από εθελοντάς ορθίους περί την τράπεζάν του. Κατέγραφεν ιδιοχείρως το όνομα εκάστου και έγραφε τας λοιπάς εντυπώσεις… Έμενα εκεί, θεατής της παραδόξου σκηνής, απορών πώς ο Υπουργός των Ναυτικών, εν τω μέσω των περιστάσεων εκείνων, εδαπάνα χρόνον πολύτιμον εκτελών έργον υπαξιωματικού. Την εσπέραν της επιούσης νέα εις το υπουργείον επίσκεψις. Ήτο η αποφράς ημέρα ότε ήλθεν η είδησις της εις Λάρισσαν πανωλεθρίας. Εις τον προθάλαμον….ηρώτησα μετά συστολής υπάλληλον εαν δυνάμεθα να ίδωμεν τον κύριον υπουργόν. Δεν προχωρείς χωρίς να ερωτάς, λέγει ο υπαξιωματικός… Μέσα είναι βαρκάρηδες και συστέλλεσαι συ να έμβης! …Λυπηρά νέα σήμερον κύριε υπουργέ, είπα. Ο υπουργός ήρχησεν, ως να ηγόρευεν εις την Βουλήν ή εκ του εξώστου του προς συνάθροισιν εκλογέων… Φίλε μου, αδίκως ο κόσμος αποθαρρύνεται. Εις την Θεσσαλίαν έχομεν στρατόν επαρκή προς άμυναν. Εις την Ήπειρον προοδεύομεν. Η Ανατολική μοίρα του στόλου έλαβε διαταγάς, των οποίων τα αγαθά αποτελέσματα θα γίνουν προσεχώς γνωστά, εις δε την Δυτικήν μοίραν έδωκα διαταγάς να ενσπείρει τον τρόμον… Η δε Ανατολική Μοίρα, ηρώτησα, πού ευρίσκεται; Δεν ηξεύρω, απεκρίθη! …Μου έρχεται, λέγει, να στείλομεν ατμόπλοιον προς ανεύρεσιν του στόλου. Δίδω και δέκα χιλιάδας δραχμάς προς τούτο!". Κατώτερος αξιωματικός που παερυρισκόταν κατά την διάρκεια της συνομιλίας, τού υπέδειξε εντούτοις ότι "αρκεί να σταλή τηλεγράφημα εις την Σκιάθον, αντί ατμοπλοίου προς ανεύρεσιν του στόλου". Την τρίτη μέρα, "Έπειτα ήλθεν η σειρά μας. Πολύ προσεχώς θα έχωμεν το ατμόπλοιον", τον διαβεβαίωσε ο υπουργός. "Εις την σειράν της ομιλίας ο υπουργός παρεπονέθη πικρώς δια την ποιότητα των υπαλλήλων. Υπό το κράτος του πανικού τινές εξ αυτών παρήτησαν την θέσιν των. Υπάλληλοι δημόσιοι είναι αυτοί!…" διαμαρτυρήθηκε ο υπουργός. "Δεν εκρατήθην και ανέκραξα: Πώς θέλετε να έχωμεν υπαλλήλους συναισθανομένους το καθήκον των, αφού διορίζονται όπως τους διορίζετε!… Ο υπουργός ούτε γρυ απήντησε… Μετά πάσαν επίσκεψίν μου εις το υπουργείον απεσυρόμην με τα γόνατα τρέμοντα και την καρδίαν σφιγμένην. Δεν ήσαν όσα έβλεπον αρκούσα απόδειξις των αποτυχιών μας;"
Η Γερμανία και Αυστρία ενθάρρυναν από το ξεκίνημα, αλλά και κατά την διάρκεια του πολέμου, τις προκλήσεις και την πολεμική δραστηριότητα της Τουρκίας, ενώ παρείχαν οπλισμό, τεχνογνωσία και αξιωματικούς για την ενδυνάμωση του οθωμανικού στρατού. Χαρακτηριστικό είναι πως, όταν ο οθωμανικός στρατός - σε πολεμικές ευκαιρίες που τους παρουσιάζονταν για να καταλάβουν περιοχές - αργοπορούσε την προέλαση τους στον ελλαδικό χώρο, οι Γερμανοί αξιωματικοί και πολιτικοί παράγοντες δυσφορούσαν και αντιδρούσαν εντονότερα από τους Οθωμανούς ομόλογούς τους. Στην Ελλάδα, ο σκοτεινός ρόλος της προβοκατόρικης δράσης της Εθνικής Εταιρείας (κλίκα που απέκτησε τεράστιο κοινωνικό έρεισμα, περιουσία και ενδεχομένως να είχε στενές σχέσεις με Γερμανούς πράκτορες και χρηματιστικους κύκλους) είχε συμβάλλει καταλυτικά στην εξώθηση της κοινής γνώμης σε φιλοπολεμικές αντιδράσεις και στην διαμόρφωση ενός κλίματος λαϊκή απαίτησης. Έτσι, όταν με το τέλος του ελληνοτουρκικού πολέμου στις 8 Μαϊου, υπογράφτηκε στην Λαμία η ανακωχή, Ράλλης και βασιλιάς “παρέδωσαν άνευ όρων” τα συμφέροντα της Ελλάδας στις ξένες δυνάμεις.
Στις 6 Σεπτεμβρίου η πρώτη και στις 20 η δεύτερη συνθηκολόγηση της ηττημένης Ελλάδας, που αντ' αυτής υπέγραψαν οι μεγάλες δυνάμεις…, με την κερδισμένη Τουρκία προέβλεπε, εκτός από τις εδαφικές παραχωρήσεις, αποζημίωση τεσσάρων εκατομμυρίων τούρκικων λιρών (περίπου 165.000.000 δρχ.) τις οποίες θα έκαναν την "χάρη" και θα τις δάνειζαν οι μεγάλες - τοκογλυφικές - δυνάμεις στην Ελλάδα, παρά την αδυναμία που είχε εκείνη να ξεπληρώσει τα ήδη υπάρχοντα δάνεια. Βεβαίως, οι ξένοι τοκογλύφοι το γνώριζαν αυτό. Δεν αποσκοπούσαν στην αποπληρωμή, αλλά στην εκμετάλλευση της κατάστασης αυτής και την αρπαγή πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας και των γεωπολιτικών δυνατοτήτων που αυτή πρόσφερε. Έτσι, ήρθε και εγκαταστάθηκε μόνιμα, με θεσμοθέτηση η Διεθνής Οικονομική Επιτροπή (ΔΟΕ), η οποία επέβαλε: α) χορήγηση του δανείου για πολεμικές επανορθώσεις και δανειακές συμβάσεις (παρόλο που η χώρα βρισκόταν σε πτώχευση και ως εκ τούτου σε κατάσταση αδυναμία αποπληρωμής), β) υποθήκευση φορολογικών εσόδων (αρπαγή και δέσμευση της κρατικής περιουσίας, τελωνεία, μονοπώλια κτλ.), γ) αναδιάρθρωση (δηλαδή, ανανέωση) του χρέους. Τον επόμενο μήνα, τον Οκτώβρη, ήρθε και η ξένη επιτροπή πιάνοντας "δουλειά" (μέχρι και ειδικό κτίριο είχε ανεγερθεί για τους ξένους επιτρόπους). Η επιτροπή αυτή είχε την απόλυτη δικαιοδοσία στην επιλογή προσώπων για την επάνδρωση όλων των πόστων. Να σημειωθεί πως η στάση των Γερμανών ήταν η πιο αδιάλλακτη καθ’ όλη την διάρκεια της εποπτείας και όπως αναφερόταν σε συγκεκριμένη ρήτρα, η “ελληνική” κυβέρνηση "όφειλε" να υπερψηφίσει τους όρους της συνθήκης. Φυσικά, έτσι κι έγινε. Ο Παύλος Καρολίδης γράφει σχετικά: “Το ζήτημα της αποζημιώσεως ήτο προμελετημένον. Η γερμανική κυβέρνησην πρότεινε την εγκατάστασιν εν Ελλάδι ευρωπαϊκού οικονομικού ελέγχου επί πάντων των δημόσιων χρεών της Ελλάδος, την υπεστήριξεν η Αυστρία, συνεφώνησεν η Ρωσία, ύστερον η Γαλλία και Ιταλία και συνήνεσε τελειωτικώς και η Αγγλία”.
Στις 6 Σεπτεμβρίου η πρώτη και στις 20 η δεύτερη συνθηκολόγηση της ηττημένης Ελλάδας, που αντ' αυτής υπέγραψαν οι μεγάλες δυνάμεις…, με την κερδισμένη Τουρκία προέβλεπε, εκτός από τις εδαφικές παραχωρήσεις, αποζημίωση τεσσάρων εκατομμυρίων τούρκικων λιρών (περίπου 165.000.000 δρχ.) τις οποίες θα έκαναν την "χάρη" και θα τις δάνειζαν οι μεγάλες - τοκογλυφικές - δυνάμεις στην Ελλάδα, παρά την αδυναμία που είχε εκείνη να ξεπληρώσει τα ήδη υπάρχοντα δάνεια. Βεβαίως, οι ξένοι τοκογλύφοι το γνώριζαν αυτό. Δεν αποσκοπούσαν στην αποπληρωμή, αλλά στην εκμετάλλευση της κατάστασης αυτής και την αρπαγή πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας και των γεωπολιτικών δυνατοτήτων που αυτή πρόσφερε. Έτσι, ήρθε και εγκαταστάθηκε μόνιμα, με θεσμοθέτηση η Διεθνής Οικονομική Επιτροπή (ΔΟΕ), η οποία επέβαλε: α) χορήγηση του δανείου για πολεμικές επανορθώσεις και δανειακές συμβάσεις (παρόλο που η χώρα βρισκόταν σε πτώχευση και ως εκ τούτου σε κατάσταση αδυναμία αποπληρωμής), β) υποθήκευση φορολογικών εσόδων (αρπαγή και δέσμευση της κρατικής περιουσίας, τελωνεία, μονοπώλια κτλ.), γ) αναδιάρθρωση (δηλαδή, ανανέωση) του χρέους. Τον επόμενο μήνα, τον Οκτώβρη, ήρθε και η ξένη επιτροπή πιάνοντας "δουλειά" (μέχρι και ειδικό κτίριο είχε ανεγερθεί για τους ξένους επιτρόπους). Η επιτροπή αυτή είχε την απόλυτη δικαιοδοσία στην επιλογή προσώπων για την επάνδρωση όλων των πόστων. Να σημειωθεί πως η στάση των Γερμανών ήταν η πιο αδιάλλακτη καθ’ όλη την διάρκεια της εποπτείας και όπως αναφερόταν σε συγκεκριμένη ρήτρα, η “ελληνική” κυβέρνηση "όφειλε" να υπερψηφίσει τους όρους της συνθήκης. Φυσικά, έτσι κι έγινε. Ο Παύλος Καρολίδης γράφει σχετικά: “Το ζήτημα της αποζημιώσεως ήτο προμελετημένον. Η γερμανική κυβέρνησην πρότεινε την εγκατάστασιν εν Ελλάδι ευρωπαϊκού οικονομικού ελέγχου επί πάντων των δημόσιων χρεών της Ελλάδος, την υπεστήριξεν η Αυστρία, συνεφώνησεν η Ρωσία, ύστερον η Γαλλία και Ιταλία και συνήνεσε τελειωτικώς και η Αγγλία”.
Ύστερα από αυτό κανονίστηκε: ο τόκος για τα δάνεια (τέσσερα έτη πτώχευσης), το επιτόκιο αποπληρωμής των δόσεων, η ισοτιμία της δραχμής προς τα ξένα νομίσματα - η αναλογία με το φράγκο μέσω ραδιουργιών, απέφερε ευνοϊκότατη αισχροκέρδεια -, η απαγόρευση του δικαιώματος τύπωσης χαρτονομίσματος και η απόλυτη δικαιοδοσία των δανειστών στις μετακινήσεις των δημοσίων υπαλλήλων και την λειτουργία των ενόπλων δυνάμεων. Το 1898 οι ξένοι δανειστές αποφάσισαν να δώσουν δάνειο στην Ελλάδα, για το πολεμικό χρέος. Το δάνειο βγήκε σε δυο δόσεις κι έτσι το διάστημα εκείνο τα κοράκια τρέξανε ν’ αγοράσουν ομολογίες μιας χώρας που έβγαινε στο σφυρί. Οι ντόπιοι τοκογλύφοι βέβαια, συνέδραμαν αποφασιστικά στην προσπάθεια αυτή για το ξεπούλημα της χώρας, με το αζημίωτο και με πρόφαση το ενδιαφέρον για την υπόληψη της πατρίδας μας στο εξωτερικό. Δεν θα ήταν πρέπον - σύμφωνα με την κερδοσκοπική θεώρηση τους - να μας αποκαλούσαν “μπαταχτσήδες” (η αντιστοιχία με την σημερινή κατάσταση είναι προφανής). Η ΔΟΕ καταργήθηκε - ατύπως - το 1978, ενώ σήμερα οι αρμοδιότητες, η παρεμβατικότητα και η ονομασία της έχει αναβαθμιστεί μέσω του θεσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όλων των φορέων της.
Αν όλα τα παραπάνω συνδεθούν με μια δόση σκεπτικισμού, και με βάση την διεθνή διπλωματία και τα γεωπολιτικά συμφέροντα, ως μη τυχαία γεγονότα, τότε έχουμε την σκιαγράφηση του οικονομικού και του πολιτικού όρου: "ελεγχόμενη χρεωκοπία" και "αποικία χρέους". Αυτοί οι όροι συνθέτουν την διαρκή κατάσταση εξουσίας και επιβολής του τοκογλυφικού απαράτ απέναντι σε χώρες και λαούς. Ένας μηχανισμός διαιώνισης της κατοχής και της υποδούλωσης με όρους εξάρτησης, που εξαγνίζει τον θύτη στα μάτια του θύματος. Μια πατρική φιγούρα...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου